ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 

Στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, η ΝΕΛΕ Ρεθύμνου, ως Φορέας Παροχής Συμβουλευτικής και Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών (ΦΠΣΥΥ) συμμετείχε στο σχεδιασμό και την υλοποίηση καινοτόμων Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων για την Απασχόληση και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Οι παρεμβάσεις συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (Ε.Κ.Τ.).

 

         I.      ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ

 

Κύρια στοιχεία των παρεμβάσεων αυτών, που αποτελούν στοιχεία του καινοτόμου χαρακτήρα τους, είναι:

 

-            Η ολοκληρωμένη προσέγγιση των πολιτικών ανάπτυξης και προώθησης στην απασχόληση. Ειδικότερα για τις «Τοπικές Πρωτοβουλίες για την Απασχόληση», η κάθε μία δράση που χρηματοδοτείται στα πλαίσια της Τοπικής Πρωτοβουλίας θα πρέπει να συνεργεί με τις υπόλοιπες ώστε όλες μαζί να αποτελέσουν ένα συγκροτημένο πακέτο δράσεων για την αύξηση της απασχόλησης στην περιοχή παρέμβασης.

 

-            Η ανάπτυξη της «κοινωνικής οικονομίας», δηλαδή του οικονομικού χώρου πέρα από τον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα της οικονομίας, του οποίου οι οικονομικές δραστηριότητες έχουν σαφέστατα εκφρασμένο τον κοινωνικό σκοπό που εξυπηρετούν. Ο τομέας της κοινωνικής οικονομίας αποτελεί ένα εναλλακτικό και, ταυτόχρονα, ελπιδοφόρο πεδίο για την αντιμετώπιση προβλημάτων που απορρέουν  από την εξέλιξη των οικονομικών και κοινωνικών συστημάτων. Ιδιαίτερα, σε μια περίοδο κρίσης στην αγορά εργασίας, αποτελεί μια δυνητική πηγή απασχόλησης και συντελεί στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

 

-            Η τοπική διάσταση(κοινωνικές – οικονομικές - πολιτιστικές ιδιαιτερότητες) και η τοπική συνείδηση, συνιστούν στοιχεία της δυναμικής της τοπικής κοινωνίας.

 

-            Η ενεργοποίηση και συνεργασία των τοπικών φορέωνπου συνθέτουν το σύνολο των δυνάμεων μιας τοπικής κοινωνίας, θεωρείται ως μια θεμελιώδης συνθήκη για την επιτυχία των στρατηγικών ενίσχυσης της απασχόλησης. Ο συντονισμός των πρωτοβουλιών, που επιτυγχάνεται μέσω των συνεργασιών, έχει ως αποτέλεσμα να αποφεύγεται ο κατακερματισμός των πόρων, οι επικαλύψεις δράσεων ή και η διπλή εκτέλεση εργασιών και παροχής υπηρεσιών.

 

-            Σε αυτό το πλαίσιο ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Συνιστά εκείνο το επίπεδο διοίκησης που γνωρίζει καλύτερα τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής και έχει επομένως την ικανότητα να σχεδιάζει και να υλοποιεί τις πλέον κατάλληλες παρεμβάσεις. Επιπλέον, σύμφωνα με τους Ναγόπουλο & Σιδηρά (2005),  η καταπολέμηση της ανεργίας είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ζήτημα, για το οποίο απαιτείται η συντονισμένη δράση όλων των διοικητικών επιπέδων, των κοινωνικών εταίρων  και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

 

Με τις παρεμβάσεις προώθησης στην απασχόληση και στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης τοπικής στρατηγικής, η ανάπτυξη στην κλίμακα της τοπικής κοινωνίας εστιάζεται στην αξιοποίηση των παραγωγικών πόρων μιας ευέλικτης οικονομίας, ικανής να προσαρμόζεται σε μεταβαλλόμενες συνθήκες και αποτελεί την εναλλακτική προοπτική στην οικονομία των μεγάλων μεγεθών.

 

 

       II.      ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ

 

1. Επαγγελματική Ανάπτυξη και ένταξη στην αγορά εργασίας ανέργων: επαρκής επένδυση στη μόρφωση και την εκπαίδευση,συμπλήρωση επαγγελματικών δεξιοτήτων, ένταξη στην αγορά εργασίας (επιδοτούμενη απασχόληση/αυτοαπασχόληση) κ.ά. ωφελουμένων.  
2. Συμβολή στην  Τοπική Ανάπτυξη: μέσω της αύξησης της απασχόλησης και αυτοαπασχόλησης και της προσπάθειας για αξιοποίηση τουπαραδοσιακού, ιστορικού, πολιτισμικού, φυσικού και κοινωνικού τοπικού κεφαλαίου (συγκριτικό πλεονέκτημα).
3. Συμβολή στην κοινωνική συνοχή: κοινωνική συμμετοχή και συνεργασία, κοινωνική ισότητα, άμβλυνση των ανισοτήτων πρόσβασης στην αγορά εργασίας.
4. Απασχόληση ανέργων, ως επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό: για την υλοποίηση των προγραμμάτων απασχολήθηκαν εξωτερικοί     συνεργάτες, κυρίως άνεργοι, οι οποίοι συγκέντρωναν τις απαραίτητες τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις, ώστε να ανταπεξέλθουν στις αυξημένες – εξειδικευμένες απαιτήσεις των Έργων.
5. Ανάπτυξη στελεχιακού δυναμικού: από την υλοποίηση των προγραμμάτων δόθηκε η δυνατότητα να διαμορφωθεί ένα αξιόλογο στελεχιακό δυναμικό σε τοπικό επίπεδο, με θετικές επιδράσεις στην τοπική κοινωνία.
6. Εμπειρία φορέα: ο σχεδιασμός[1] και η υλοποίηση των προγραμμάτων προσέθεσε στον φορέα σημαντική εμπειρία και αξιοπιστία σε καινοτόμες δράσεις.
7. Ανάπτυξη συνεργασιών: ο φορέας ανέπτυξε εταιρικές σχέσεις (δικτύωση) και συνεργάστηκε με τοπικούς φορείς, φορείς από όλη την Κρήτη, φορείς από την υπόλοιπη Ελλάδα και από κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

 

     III.      ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ/ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

 

ð    Στο πλαίσιο τηςαπροσδιόριστης και μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας και των «αναταράξεων» που δημιουργούνται στις εργασιακές σχέσεις η ανάγκη για δια βίου παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής προβάλλεται εντονότερα στην εποχή μας.

ð    Βασική ανάγκη των ανέργων που συμμετέχουν στις ολοκληρωμένες παρεμβάσεις, αναφέρεται η ένταξη στην απασχόληση. Η ένταξη στην απασχόληση πρέπει να συνδυάζεται με την προσφορά μιας γενικότερης ικανοποίησης. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται, σε κάποιο βαθμό, η βιωσιμότητα της απασχόλησης.

ð    Σημαντική ανάγκη των ανέργων αναφέρεται, επίσης,  η συμπλήρωση γνώσεων, δεξιοτήτων κ.λ.π. με την παράλληλη υποβοήθηση για ανακάλυψη «κρυφών» ικανοτήτων.

ð    Η διάγνωση των αναγκών, η συνακόλουθη προσαρμογή και βελτίωση των δράσεων, οι διαδικασίες συνεχούς ανατροφοδότησης και η ενίσχυση της εμπλοκής των συμμετεχόντων στο σύνολο των αναπτυσσόμενων ενεργειών συνδέονται τόσο με την επιδίωξη της επαγγελματικής τους ανάπτυξης, όσο και με το στόχο της ενίσχυσης της προσωπικής τους ανάπτυξης και της κοινωνικής τους συμμετοχής.

ð    Επιπλέον, είναι απαραίτητο να συνεκτιμώνται οι ανάγκες της τοπικής αγοράς εργασίας και το κοινωνικό-ιστορικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται, επειδή η ερμηνεία ενός κοινωνικού φαινομένου έχει σημαντικές συνέπειες στον τρόπο που το αντιμετωπίζουμε ή επενεργούμε σε αυτό.

ð    Οι παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων είναι, οι σύμβουλοι, το περιεχόμενο και οι στόχοι της συμβουλευτικής, οι χώροι υλοποίησης και η διάρκεια της συμβουλευτικής. Σύμφωνα με  τις απόψεις των «δρώντων υποκειμένων» τονίζεται ιδιαίτερα η συμβολή των συμβούλων στην αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων.

ð    Η ενίσχυση και ισχυροποίηση του ρόλου των στελεχών συμβουλευτικής, μέσω της συνεχούς επιμόρφωσης, αλλά και της συγκεκριμενοποίησης και σε κάποιο βαθμό τυποποίησης των επαγγελματικών καθηκόντων και αρμοδιοτήτων τους, θα συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου της αναβάθμισης της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών.

ð    Η διεθνής εμπειρία, αλλά και η ελληνική και ιδιαίτερα η συγκεκριμένη εμπειρία από τα προγράμματα, των οποίων η επιτυχία εκτός των άλλων οφείλεται στη συνεργασία πολλών και διαφορετικών φορέων της περιοχής, μας δείχνουν το δρόμο για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων. Με βάση αυτή τη συνεργασία προτείνεται η δημιουργία ενός Δικτύου, ενός θεσμού, που να έχει το χαρακτήρα ενός επιστημονικού, ερευνητικού εργαλείου, το οποίο σε διαρκή βάση θα καταγράφει, θα τεκμηριώνει, θα αναλύει, θα εκπονεί έρευνες και μελέτες και θα προτείνει μέτρα και παρεμβάσεις που να συνάδουν με τη λογική μιας βιώσιμης, αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής.

ð    Εν κατακλείδι, προτείνεται η συνέχιση αντίστοιχων παρεμβάσεων με αξιοποίηση: α) της εμπειρίας από το σχεδιασμό και την υλοποίησή τους, β) των υφιστάμενων συνεργασιών φορέων και γ) της εμπειρίας του αξιόλογου στελεχιακού δυναμικού (μονίμου και επί συμβάσει - με διασφάλιση της απασχόλησης)  των συνεργαζόμενων φορέων.

 

    IV.      ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

 

	ΗΛΙΟΣ	ΙΣΟΚΡΑΤΙΑ	ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ	ΕΡΓΑΝΗ	ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ	EQUAL	ΣΥΝΟΛΟ
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ	120	100	36	210	80	25	571
ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ	21	6		159	61		247
ΝΘΕ	17	13		24	5		59
ΝΕΕ	10	18		63	6	25[2]	122
STAGE		6		97	36		139
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ (ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΟΑΕΔ)	28	13		10	18		69
ΑΛΛΑ (ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΤΥΠΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ κ.ά.)	23						23

---